Recents in Beach

Ένα σύμφωνο, μια άνοιξη και μια διάσπαση... - Γράφει ο Λάμπρος Παπαδής

 


Η άνοιξη της Πράγας του 1968 αποτέλεσε ξεκάθαρα μια από τις εμφατικότερες εικόνες και δείγματα πολιτικής ανωμαλίας της Σοβιετικής Ένωσης και ηγεσίας προς την Δύση...

Έδωσε ένα ξεκάθαρο πάτημα, ότι η Σοβιετική Ένωση λειτουργούσε για πρώτη επίσημη φορά ως μια ιμπεριαλιστική δύναμη, κάτι για το οποίο όλα τα προηγούμενα και επόμενα χρόνια, κατηγορούσε τις ΗΠΑ και την Δύση συλλήβδην...

Το σύμφωνο της Βαρσοβίας, υπογράφτηκε και επικυρώθηκε πολιτικά στις χώρες επιρροής των Σοσιαλιστικών Δημοκρατικών της Σοβιετικής Ένωσης, υπό την προληπτική θέση ότι η ηγεσία και ο Σοβιετικός Στρατός, θα είχαν το δικαίωμα και την υποχρέωση να επέμβουν σε όποια χώρα μέλους του Συμφώνου, η οποία θα αντιμετώπιζε τον κίνδυνο ξένης δυτικής εισβολής ή κίνδυνο υποκινούμενης αναταραχής ώστε να διασφαλίσει την τάξη και την κυβερνητική νομιμότητα που λογοδοτούσε στην Μόσχα...

Η δεύτερη παράγραφος του εσωτερικού κινδύνου ήταν που αυτή που έδωσε το πάτημα στην Μόσχα, ώστε να κατεβάσει τα άρματα μάχης στην Πράγα στις 21 Αυγούστου του 1968 και να καταστείλει μια κοινωνικοπολιτική διαδικασία η οποία ήταν ήδη σε εξέλιξη και έθετε σοβαρά κοινωνικά αιτήματα και ενστάσεις, για τις ατομικές και κοινωνικές ελευθερίες στις χώρες της ΕΣΣΔ αλλά και για το μοντέλο του υπαρκτού Σοσιαλισμού...

Η κρίση στην Κούβα το 1965 αλλά και η μόνιμη και διαρκώς οξυνόμενη κατάσταση ανάμεσα σε δυτικό και ανατολικό Βερολίνο, οδηγούσαν τον ψυχρό πόλεμο σε κορύφωση, με αποτέλεσμα το Κρεμλίνο να θεωρεί όχι μόνο αναπόφευκτη την εισβολή στην Πράγα αλλά και αναγκαία, σύμφωνα με το δικό της σκεπτικό...

Βέβαια αυτό το γεγονός και οι εικόνες των Σοβιετικών αρμάτων μάχης να στοχεύουν εναντίον απλών φοιτητών και αθώων διαδηλωτών, ήταν μια από τις πιο τρανταχτές εικόνες ότι ακόμα και εντός της Σοβιετικής Ένωσης και των χωρών που ανήκαν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας, υπήρχε τελείως διαφορετική αντίληψη για το τι σημαίνει Σοσιαλισμός και τι πρεσβεύει...Άλλωστε η Ρουμανία και η Αλβανία αρνήθηκαν να αποστείλουν στην Πράγα, μικτά στρατεύματα και καταδίκασαν την επέμβαση...

Όλες αυτές οι εξελίξεις τότε, οδήγησαν μερικούς μήνες μετά σε διάσπαση το παγκόσμιο Κομμουνιστικό κίνημα. Μια διάσπαση που δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει όχι μόνο το ΚΚΕ και την ευρύτερη Ελληνική αριστερά αλλά και το αφήγημα των χωρών του πρώην τρίτου κόσμου, που ανήκαν στους λεγόμενους Αδέσμευτους...

Ο προβληματισμός, η οργή, η αμφισβήτηση και η διαφοροποίηση υπήρχαν χρόνια πριν τα γεγονότα του 1968 στην Πράγα για την Ελληνική Κομμουνιστική Αριστερά...Η μόνιμα διττή στάση της Σοβιετικής ηγεσίας από το 1945 και έπειτα στα ελληνικά πράγματα, στον εμφύλιο, στις εντάξεις των Ελλήνων προσφύγων κατά την διάρκεια της υποδοχής τους στις ελληνικές παροικίες της ΕΣΣΔ, πόσο μάλλον τα γεγονότα του 50' με την δική Μπελογιάννη και η στάση της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ στο Βουκουρέστι, δημιούργησαν την πλήρη εντύπωση στην Ελληνική αριστερά ότι μεγάλο μέρος και μερίδιο ευθύνης για το γεγονός ότι το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα έμεινε πίσω και οδηγήθηκε σε στρατηγικά λάθη ήταν όχι μόνο η τυφλή υπακοή στη Μόσχα και το μητροπολιτικό κέντρο, αλλά και η αδυναμία ή και δουλοπρέπεια των ηγεσιών του παλιού ΚΚΕ να εναντιωθούν και να διαφοροποιηθούν απέναντι σε έκδηλα λάθη...

Κάπως έτσι και μετά την εισβολή της ΕΣΣΔ στο Αφγανιστάν, ακολούθησε μια σειρά διασπάσεων στην αριστερά και η δημιουργία πολλών κομματικών ''καπετανάτων'' Λενινικών, Σταλινικών, Τροτσκιστών και Μαονιστών με διαφορετική τελείως μεταξύ τους αντίληψη για την εφαρμογή του Σοσιαλισμού και την μορφή του σύγχρονου πολιτικού αγώνα...

Κάπως έτσι μετά την πτώση της χούντας στην Ελλάδα γεννήθηκε το ΚΚΕ εσωτερικού και η ανάγκη ανανέωσης της αριστεράς σε ιδέες και πρακτικές, με τα συνθήματα "Εμπρός στον δρόμο που χάραξε ο Νοέμβρης" και το "Ούτε ΝΑΤΟ ούτε Βαρσοβία, μόνο Εθνική Ανεξαρτησία" να θέτουν την βάση για τον λεγόμενο τρίτο δρόμο...

Δεν ξέρω αν η εισβολή στην Πράγα ήταν το μόνο ή το μοιραίο λάθος της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά αυτό το οποίο ξέρω σίγουρα από τα διαβάσματα μου είναι ότι ο Σοσιαλισμός προκρίνει και πιστεύει σε ένα ανώτερο είδος δημοκρατίας, πιο άμεσης με επίκεντρο τον άνθρωπο και αυτό δεν επιβάλλεται και δεν κερδίζεται, ούτε με ερπύστριες ούτε με ξιφολόγχες...


Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια

script data-cfasync="false" type="text/javascript" id="clever-core">
script data-cfasync="false" type="text/javascript" id="clever-core">