Μισός Αιώνας χωρίς Στρατηγική για την Ασφάλεια

 

τού Φοίβου Κλόκκαρη*

Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την βάρβαρη τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και τήν κατοχή του βορείου τμήματός της, το οποίο σήμερα παρουσιάζει μια εφιαλτική εικόνα Τουρκοποίησης/ ισλαμοποίησης.Το κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) και οι ελεύθερες περιοχές, τελούν υπό την διαρκή απειλή ισχυρών τουρκικών δυνάμεων κατοχής (ΤΔΚ) και υπό διαρκή δημογραφική αλλοίωση από μουσουλμάνους μετανάστες, που προωθεί συστηματικά, η Τουρκία μέσω τής γραμμής καταπαύσεως τού πυρός(ΓΚΠ) ,αλλά και από μαζικές μεταναστευτικές ροές κυρίως Σύρων μέσω θαλάσσης. 

Με τον όρο  Εθνική Ασφάλεια  εννοούμε την απαίτηση να διατηρηθεί η επιβίωση τού κράτους με τη χρήση τής εθνικής ισχύος του.Όλες οι σοβαρές χώρες συντάσουν Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας ( ΣΕΑ)(National Security Strategy,NSS), η οποία αποτελεί το σημαντικότερο θεσμικό κείμενο για την εθνική ασφάλεια τού κράτους.Παρά την παρέλευση μισού αιώνα από την Τουρκική εισβολή και την συνεχιζόμενη κατοχή του βορείου τμήματος τής Κύπρου, η ΚΔ εξακολουθεί να στερείται αδικαιολόγητα αυτού του θεσμικού κειμένου.Η ΣΕΑ προσδιορίζει τον βέλτιστο τρόπο (σχέδιο) διαχείρισης των μέσων (εθνική ισχύς) προς επίτευξη επιδιωκόμενου στόχου (εθνικός σκοπός) .Η ΣΕΑ είναι ουσιαστικά η πολιτική εν δράσει, για νά αντιμετωπισθούν οι απειλές κατά της ασφάλειας του κράτους,  να προστατευθούν τα εθνικά του συμφέροντα και να προωθηθούν οι εθνικές του επιδιώξεις.

Είναι θετικό βήμα ότι μετά από μισό αιώνα κατοχής, η παρούσα κυβέρνηση τής ΚΔ συγκρότησε Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΣΥΜΒΕΑ,)(national security council,NSC) το οποίο έχει ώς κύριο έργο  τήν σύνταξη ΣΕΑ και τήν παρακολούθηση υλοποίησης της, καθώς και τόν συντονισμό τών ενεργειών  τών κρατικών φορέων .Το ΣΥΜΒΕΑ που συγκρότησε η ΚΔ  δέν έχει συντάξει ακόμα ΣΕΑ προς έγκριση από το υπουργικό συμβούλιο .Ενδέχεται αυτό να οφείλεται στην ελλειπή συγκρότηση του, δεδομένου ότι στερείται υποστηρικτικού επιτελικού οργάνου το οποίο να βρίσκεται σε διαρκή λειτουργία: γραφείο  στρατηγικών πληροφοριών  για την εκτίμηση κινδύνου( risk assessment) καί γραφείο  στρατηγικής σχεδίασης για την διαμόρφωση τρόπων ενεργείας αντιμετώπισης τών κινδύνων.

Λόγω τής διαχρονικής έλλειψης ΣΕΑ, οι κύριες απειλές κατά τής ΚΔ, που προέρχονται κυρίως από την επιθετική και επεκτατική πολιτική της Τουρκίας, και εκδηλώνονται σε όλους τους τομείς , δεν έχουν αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά.Έγιναν στρατηγικά λάθη από την ΚΔ που αύξησαν την τρωτότητα τής εθνικής ασφάλειας της  με συνέπεια σήμερα να βρίσκεται σε δεινή θέση και να κινδυνεύει με αφανισμό. 

Στόν πολιτικό/ διπλωματικό τομέα η ΚΔ διέπραξε το στρατηγικό λάθος τών ούτω καλούμενων χρονοβόρων Διακοινοτικών Συνομιλιών(ΔΣ) με την υποτελή διοίκηση της Τουρκίας για λύση ΔΔΟ, υπό την απειλή των Τουρκικών Δυνάμεων Κατοχής (ΤΔΚ), που μετέτρεψαν το διεθνές έγκλημα τής εισβολής-κατοχής-εποικισμού-εθνοκάθαρσης τής Τουρκίας εις βάρος τής Κύπρου, σε δικοινοτική διαφορά και τήν απενοχοποίησαν. Την ΔΔΟ επέβαλαν η Τουρκία και Βρετανία πρός  νομιμοποίηση τής διχοτόμησης, κατάλυση τής ΚΔ, επέκταση τού τουρκικού ελέγχου σε όλη την Κύπρο και νομιμοποίηση/διαιώνιση τής παραμονής των Βρετανικών Βάσεων στη Κύπρο. 

Στον στρατιωτικό τομέα η ΚΔ έχει αποδυναμωμένη την αποτρεπτική ικανότητα της. Είχε επικρατήσει η  «σχολή σκέψης» ότι οι μικρές χώρες είναι μάταιο να δίδουν βαρύτητα στη στρατιωτική ισχύ(δεύτερο στρατηγικό λάθος) με σοβαρές συνέπειες :  τήν μεγάλη συμπίεση των προυπολογισμών άμυνας και την μεγάλη μείωση της στρατιωτικής θητείας, χωρίς να έχει μειωθεί η Τουρκική στρατιωτική απειλή, που επηρέασε αρνητικά το αξιόμαχο της Εθνικής Φρουράς (εξοπλισμοί, επάνδρωση, ετοιμότητα) _  τήν αδρανοποίηση του δόγματος του ενιαίου αμυντικού χώρου(ΔΕΑΧ) Κύπρου/Ελλάδας, που προκάλεσε επικίνδυνο αμυντικό κενό και_ τήν σύγκλιση στις ΔΣ,  να μην έχει δικαίωμα να έχει ένοπλες δυνάμεις το Κυπριακό κράτος μετά την λύση.

Στον δημογραφικό τομέα οι κυβερνήσεις τής ΚΔ απέτυχαν να διαχειρισθούν αποτελεσματικά το μεταναστευτικό .Δέν έδωσαν βαρύτητα στον έλεγχο τής ΓΚΠ και των χωρικών υδάτων τής Κύπρου(τρίτο στρατηγικό λάθος), προκειμένου να αποτρέπουν και να παρεμποδίζουν την είσοδο στην επικράτεια τής ΚΔ παράνομων μεταναστών, με συνέπεια οι ελεύθερες περιοχές τής Κύπρου να υποστούν ραγδαία δημογραφική αλλοίωση που εξελίσσεται σε μείζον θέμα εθνικής ασφάλειας. 

   Σήμερα η εθνική ασφάλεια τής ΚΔ παρουσιάζει μεγάλη τρωτότητα και η κυβέρνηση μας έστω και την υστάτη  πρέπει να συντάξει και υλοποιήσει ΣΕΑ,που αποτελεί και προεκλογική δέσμευση τού ΠτΔ( είναι μία από τίς 26 προτάσεις του για την άμυνα και ασφάλεια).Κατά την άποψη μου για τήν σύνταξη τής ΣΕΑ εκτός από τούς βασικούς παράγοντες τής αντιμετώπισης τών απειλών κατά τής ΚΔ με μέγιστη τήνΤουρκική, τής προστασίας τών εθνικών συμφερόντων της και  τής προώθησης τού εθνικού σκοπού της, πρέπει να ληφθούν υπόψιν  και τα στρατηγικά λάθη τής ΚΔ και η κυβέρνηση μας να προβεί σε αναθεωρήσεις τών θέσεων της   : να εγκαταλείψει την λύση ΔΔΟ ,που απέρριψε με δημοψήφισμα ο λαός, να ενισχύσει την άμυνα και να αποτρέπει/παρεμποδίζει την είσοδο παράνομων μεταναστών στις ελεύθερες περιοχές.Άν  το ΣΥΜΒΕΑ δέν λάβει υπόψιν του αυτούς τους  βασικούς παράγοντες  και τα στρατηγικά λάθη, η σύνταξη τής ΣΕΑ  δέν θα συμβάλει στην ενίσχυση τής εθνικής ασφάλειας τής ΚΔ .

* αντιστράτηγος ε.α

Λευκωσία Μάιος 2024