Η στάση της χούντας των Συνταγματαρχών στα Ελληνοτουρκικά θέματα, καθόλη την διάρκεια της επταετίας, θύμιζε το ανέκδοτο με τον λαγό και το λιοντάρι. Κάθε τόσο έδειχνε τα δόντια της, για να λουφάξει αμέσως μετά με ταπεινωτικό τρόπο, μόλις αντιδρούσε η τουρκική πλευρά. Αυτό έγινε ολοφάνερο ήδη από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας.
Σύμφωνα με τον επίσημο πολύτομο «Φάκελο» της Κύπρου που εκδόθηκε με τη συνεργασία της ελληνικής και της κυπριακής Βουλής το 2018, μόλις 6 μήνες μετά το πραξικόπημα, στις 9-10 Σεπτεμβρίου 1967 με πρωτοβουλία της χούντας πραγματοποιήθηκε «συνάντηση ανώτατου επιπέδου των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας στην Κεσσάνη και την Αλεξανδρούπολη, χωρίς προκαθορισμένη ημερήσια διάταξη, αλλά και χωρίς καμιά, ούτε την πιο στοιχειώδη, προετοιμασία. Με ατελέστατες γνώσεις των στοιχείων που συνέθεταν το κυπριακό θέμα ή και τα οιαδήποτε άλλα θέματα που ενδιέφεραν τις δύο χώρες, προκάλεσαν τη συνάντηση αυτή, παρά την αντίδραση των διπλωματικών μας υπηρεσιών.
Για την απόφασή τους αυτή οι δικτάτορες δεν ειδοποίησαν καν τον Μακάριο. Αδιαφορώντας για όλες τις υποδείξεις η χούντα προχώρησε στην πραγματοποίηση της συνάντησης, την οποία ο Αμερικανός πρέσβης κ. Στερνς χαρακτήρισε στη συνέχεια «παράφρονα και επιπόλαιη ενέργεια» (Βουλή των Ελλήνων, «Φάκελος Κύπρου», Αθήνα 2018, τ. Α’, σ. 58).
Ακολούθησε η επίθεση των δυνάμεων του Γρίβα με βαριά όπλα κατά των τουρκοκυπριακών χωριών Κοφίνου και Άγιος Παντελεήμονας που προκάλεσε τον θάνατο 27 Τουρκοκυπρίων (15.11.1967). Η Τουρκία αντέδρασε, απείλησε με πόλεμο και η χούντα υποχρεώθηκε να υποχωρήσει στον εκβιασμό και να αποσύρει την ελληνική μεραρχία που είχε τοποθετηθεί στην Κύπρο από την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Ανακλήθηκε στην Ελλάδα και ο Γρίβας ως ιθύνων νους της επίθεσης.
Από τότε συνεχίστηκε αυτή η αλλοπρόσαλλη πολιτική της χούντας, με στόχο περισσότερο τις εντυπώσεις στο εσωτερικό της χώρας και ειδικότερα την ικανοποίηση των μωροφιλοδοξιών μερίδας του στρατεύματος, αλλά και την υπονόμευση του προέδρου της Κύπρου.
Οι εμπνεύσεις του Παπαδόπουλου
Με συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα «Μιλιέτ» ο Παπαδόπουλος απέδιδε την εχθρότητα μεταξύ των δύο κρατών σε «ψυχολογικά» αίτια και υποβάθμιζε τη σημασία του Κυπριακού, σε σημείο να δηλώνει ότι ουδέποτε θα μπορούσε να προκληθεί ελληνοτουρκική σύρραξη από αυτό. Η δήλωση αυτή έχει βέβαια ιδιαίτερο βάρος αν σκεφτεί κανείς τη συνέχεια.
Και ας ληφθεί υπόψη ότι η αφορμή για το ελληνοτουρκικό άνοιγμα της χούντας ήταν ότι ο τουρκικός στρατός είχε απομακρύνει από την πρωθυπουργία τον Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ και είχε τοποθετήσει τον Νιχάτ Ερίμ, ο οποίος υπήρξε ο σχεδιαστής της τουρκικής πολιτικής για το Κυπριακό από το 1955. Να πώς παρουσίασε αποσπάσματα της συνέντευξης αυτής η επίσημη εφημερίδα της χούντας:
«Ενώ είναι αναγκαία η λίαν στενή συνεργασία μας», λέει ο Παπαδόπουλος, «δεν δυνάμεθα να την πραγματοποιήσωμεν λόγω του Κυπριακού. Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων. Η πραγματική κρίσις, όμως, είναι μία ψυχολογική κρίσις, μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδος. Η αιτία της κρίσεως αυτής δεν είναι εις το Κυπριακόν. Είναι στις καρδιές μας. […]
Πρέπει να εξαφανισθή η μεταξύ μας δυσπιστία. Η προσωπική μου πεποίθησις είναι ότι όλα μας ωθούν προς την ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΝ. Ισως τούτο πραγματοποιηθή μετά 20, μετά 50 χρόνια. Αλλά ο δρόμος οδηγεί εκεί. Οτι είμεθα δύο μικρά κράτη και εάν ευρισκόμεθα ηνωμένοι ενώπιον των μετά των μεγάλων κρατών σχέσεών μας, η ισχύς μας δεν θα εδιπλασιάζετο μόνον αλλά θα επολλαπλασιάζετο»
ΠΗΓΕΣ: Εφημερίδα «Ελεύθερος Κόσμος» 30 Μαΐου 1971.
Δημήτρης Κιτσίκης: Ιστορία του Ελληνοτουρκικού χώρου 1928-1973
Εφημερίδα: ΕΦΣΥΝ
0 Σχόλια